Blogger Widgets
Тунгаан бодоогүй юуханд ч гэсэн
Туйлын дүгнэлт битгий хий
Тусдаа өөрөө толгойтойн учир
Тулгарсан юманд сүүлд нь дугар. (Р.Чойном)

Search This Blog

Tuesday, August 27, 2024

Алтангадас, долоон бурхан одны домог

 7 Бурхан од 4 улиралд ийм өөр байрлалд харагддаг байх нь байна шүү дээ. Тэгээд энэнээс үүдэлтэй хас тэмдгийг зуржээ.



Эрт дээр цагт нэг хаан гүнжээ 25 нас хүртэл гадаа гаргахгүй ордон дотроо байлгаж байжээ. Тэр гүнж 25 нас хүрээд ааваасаа “Би нэг удаа цэцэрлэгт гарья” гэж гуйж гэнэ. Хаан зөвшөөрч гүнж цэцэрлэгт гарч явтал хангарьд шувуу шүүрээд явчихаж. Хаан хотол хошуу даяарх мэргэн шар зурхайчдаа цуглуулж “Гүнжийг олж ирэх овтой мэхтэй хүн хаана байна, хэлж аль?”гэж айлдаж гэнээ. Зурхайч нар “Таны гүнжийг олж ирж чадах хүн албат нарын чинь дотор найман хүүхэдтэй нэгэн өвгөн байна. 

Тэр тус болох юм байна” гэж мэргэлцгээжээ. Тэгээд тэр найман хүүхэдтэй өвгөнийг эрж олуулаад дуудуулсан байна. Тэр өвгөн найман хүүгээ дагуулаад Хааныд бараалхаж ирж, Хааны зарилгийг сонсож аваад “ За миний хүүхдүүд, хааны гүнж алга болсон гэнэ. Тэрнийг олж ирж чадахуу?”гэсэн “Чадна” гэцгээж байна гэнэ. Өвгөн Хаанд “Миний хүүхдүүд гүнжийг олж ирж чадах юм байна” гэсэнд Хаан “Гүнжийг танай найман хүүхэд олж ирвэл хамгийн ахмадаар нь Хаан болгож хаан ширээнд суулгаж бусад долоог нь түшмэл болгоно” гэж зарлиг буулгаж гэнэ. Тэгээд Хаан өвгөний найман хүүгийн эрдэм увдисыг асуусанд :

1.Мэргэн харвадаг

2.Хурдан гүйдэг

3.Холыг хардаг

4.Үгүй юмны үнэр шиншлээд мэддэг

5.Салхи сордог

6.Нуур далай балгадаг

7.Нар сар тогтоодог

8.Отгон дүү нь огт бараагүй юмыг шүүрч авдаг ийм ийм эрдэмтэй гэцгээжээ. За тэгээд Хаан “Гүнжийг ол” гэж зарлиг болсонд тэр хүүхдүүд гүнжийн зугаалж явсан цэцэрлэгт очоод эхлээд үнэрч хүүхэд үнэрлэж үзээд “Хангарьд шувуу аваад явж” гэж хэлж, хольг хардаг нь харж “Тэнд явж байна” гэж хэлж өгч, харвадаг нь харваж унахаас өмнө сордог нь сорж авч байхад нар орой болход арыг тогтоож саатуулж байж шүүрдэг нь шүүрч ингээд Хааны гүнжийг авч хаанд аваачиж өгчээ. Хаан их баярлаж найр хурим хийгээд “Ахмад хүүг хаан ширээнд суулгана” гэхэд тэр хүү“Ааваасаа асууж ирнэ” гээд явжээ. Аавдаа очоод “Би Хаан болохгүй. Аав та алтан сумаа бидний хэнд өгөх вэ?” гэсэнд “Хэнд ч өгч чадахгүй. Харин би тэнгэр өөд харвана. Уралдаж очоод аль түрүүлж хүрсэн нь ав” гээд харважээ. Тэгтэл отгон дүү нь тэнгэрт гарч алтан сумыг гүйцэж аваад тэндээ алтан гадас од болжээ. Долоон ах нь хойноос нь явж огторгуйн долоон бурхан од болсон гэнэ. Долоон бурхан алтан гадасыг тойрч байдаг нь ах дүү долоон хүүхэд дүүгээ эргэж байдаг учиртай гэнэ.